„Ja kujawiak, ty kujawiak, wszyscyśmy tu kujawiacy.......” śpiewają w naszym przedszkolu już dzieci 3-4 letnie, stawiając jednocześnie pierwsze kroki tańca kujawskiego. Tak jest już od trzech lat. A zaczęło się niewinnie - od wizyty w zaprzyjaźnionym przedszkolu nr 26 we Włocławku.
Zafascynowane znajomością zwyczajów, obrzędów regionalnych oraz pięknym śpiewem i tańcem ludowym tamtejszych przedszkolaków, postanowiłyśmy zacząć edukację regionalną również w naszej placówce. Pierwsze nasze poczynania były chaotyczne i nieuporządkowane. Obecnie pracujemy już na programie edukacji regionalnej mojego autorstwa - "Kujawy nasza mała ojczyzna". Początki naszej działalności to utworzenie w przedszkolu izby regionalnej i zbieranie do niej eksponatów. Dzięki pomocy rodziców możemy dziś pochwalić się dobrze wyposażoną dwuizbową "chałupą kujawską", podwórkiem z dawnymi zabawkami dziecięcymi, żurawiem, studnią, miniaturą kościoła wiejskiego. Nauczycielki często korzystają z izby i jej eksponatów przeprowadzając tam zajęcia. Jednocześnie zaczęłyśmy gromadzić wszelką literaturę zawierającą treści regionalne. Z różnych dostępnych nam źródeł ( biblioteka, koła gospodyń wiejskich, zespoły ludowe, muzykanci) zaczęłyśmy zbierać piosenki, przyśpiewki, tańce i wiersze ludowe. Same dostosowałyśmy ich treści i melodię do możliwości naszych dzieci. Nawiązana została współpraca z MGOK w naszej miejscowości, w wyniku której zagląda do nas instruktor muzyki i pomaga nam od strony muzycznej w przyswajaniu treści regionalnych. Utrzymujemy stały kontakt z zespołem ludowym "Radziejowiacy", który specjalnie dla naszej placówki organizuje występy na scenie Domu Kultury. Dzieci mają możliwość poznania żywej muzyki ludowej. Ponadto zespół prezentuje dzieciom obrzędy i zwyczaje ludowe. Zwyczajem przedszkola stało się zapraszanie gości, którzy przybliżają dzieciom nasz region. I tak odwiedzili nas: pisarka ludowa - pani Regina Zaleska-Wojciechowska, autorka m.in. bajek, baśni i legend kujawskich, w które bogato jest zaopatrzona przedszkolna biblioteka, poetka ludowa – pani Joanna Pietrzak, która specjalnie dla nas napisała wiersz o naszym przedszkolu, artysta malarz – pan Zbigniew Śmiechowski, którego pasją są krajobrazy kujawskie. Pan Zbyszek poprowadził nawet zajęcia plastyczne. Dzieci pod jego okiem malowały kujawską łąkę. Na pamiątkę artysta pozostawił w przedszkolu obraz malowany podczas spotkania z dziećmi pt. "ŁĄKA BIEDRONEK"( zajęcie odbywało się w grupie "Biedronki") stąd nazwa obrazu. Odbywają się tez spotkania z artystami ludowymi min. z hafciarką, kowalem, rzeźbiarzem. Ich dzieła (do oglądania i sprzedaży) są wystawiane na naszych corocznych Piknikach Rodzinnych. Innym zwyczajem jest organizowanie na przełomie września i października wycieczki do Skansenu Ziemi Kujawsko-Dobrzyńskiej w Kłóbce. Oprócz zwiedzania dzieci biorą tam udział w zajęciach przedstawiających dawne życie na wsi. Ponadto przedszkolne wycieczki planujemy pod kątem poznawania uroków własnego regionu. Naszym sukcesem osiągniętym wspólnie z rodzicami, (którzy sponsorowali kupno i uszycie), jest posiadanie dla znacznej liczby dzieci strojów kujawskich codziennych 16 kompletów i paradnych po 25 kompletów dla dziewczynek i chłopców. Są to stroje, w których dzieci występują podczas różnych okazji. Najważniejszą okazją jest jednak PIKNIK RODZINNY PO KUJAWSKU organizowany co roku na przełomie maja i czerwca. Jest to wielka impreza środowiskowa, na którą przychodzą mieszkańcy naszej miejscowości. Tutaj dzieci mają możliwość zaprezentowania zdobytych w ciągu roku umiejętności, także tych z zakresu treści regionalnych. Wszystkie grupy (także te najmłodsze) prezentują się w tańcach ludowych takich jak: polki, krakowiaki, góralskie. Dominują jednak różnej maści kujawiaki. Ponadto dzieci śpiewają przyśpiewki, piosenki ludowe. Na pikniku można posilić się tradycyjnymi kujawskimi potrawami przygotowanymi przez mamy naszych przedszkolaków Co roku w maju dla podsumowania zdobytych wiadomości o naszym regionie organizujemy dla dzieci 6 letnich konkurs wiedzy o regionie. Aby wiedza dzieci była zadowalająca pracujemy na to przez cały rok Dbamy o to, aby treści regionalne były umieszczane w planach miesięcznych i realizowane przy różnych okazjach. Wspomniany już program "Kujawy nasza mała ojczyzna" zawiera opracowane, spodziewane efekty w danej grupie wiekowej. Efekty te powinny być widoczne już po rocznej realizacji programu. I tak dziecko 3-4 letnie:
- Rozpoznaje strój kujawski,
- Zna elementy tańca kujawskiego,
- Zna nazwę regionu "Kujawy",
- Wie, że w przedszkolu jest Izba Regionalna i zna cel jej istnienia,
- Poznaje krótkie piosenki kujawskie,
- Zna tradycje świąt Bożego Narodzenia - wigilia, Wielkanocy – śmigus-dyngus,
- Zna tradycje związane z porą roku: Topienie Marzanny, powitanie wiosny,
- Zna nazwę swojej miejscowości,
- Wie, że przedszkole ma hymn. Podejmuje próbę śpiewania hymnu.
Dziecko 5 letnie:
- Zna słowa i melodię hymnu przedszkolnego (potrafi przyjąć właściwą postawę),
- Zna nazwę swojego kraju i jego stolicy,
- Potrafi znaleźć na mapie swój region,
- Zna nazwy miast naszego regionu,
- Zna taniec kujawski,
- Rozróżnia strój kujawski,
- Rozpoznaje hymn narodowy,
- Bierze udział w wycieczce do skansenu w Kłóbce,
- W przedszkolnej Izbie Regionalnej nazywa niektóre przedmioty i zna ich przeznaczenie,
- Rozumie znaczenie słowa "gwara kujawska",
- Zna zwyczaje: Tłusty czwartek, Koza,
- Zna legendę Kruszwicy – bierze udział w wycieczce,
- Słucha regionalnych baśni i bajek
Dziecko 6 letnie:
- Zna kujawskie tańce, piosenki i przyśpiewki,
- Bierze udział w spotkaniach z twórcami sztuki ludowej,
- Bierze udział w spotkaniach z pisarzami, poetami ludowymi
- Zna legendy mówiące o powstaniu naszego państwa (Lech, Czech i Rus, O Popielu, co go myszy zjadły, O Piaście Kołodzieju)
- Zna legendy i baśnie naszego regionu,
- Potrafi posługiwać się gwarą,
- Bierze udział w inscenizacjach przedstawiających kujawskie zwyczaje,
- Potrafi znaleźć na mapie Polski swój region i miasta z nim związane,
- Zna miejsca historyczne i zabytki naszego regionu i miasta,
- Zwiedza miasta naszego regionu – Włocławek, Ciechocinek, Nieszawa,
- Zna wszystkie eksponaty znajdujące się w Izbie Regionalnej i wie do czego niegdyś służyły,
- Poznaje pracę rolnika, piekarza, kowala,
- Zna obrzędy i zwyczaje ludowe,
- Bierze udział w wycieczce do Muzeum Ziemi Kujawsko-Dobrzyńskiej,
- Zna melodię i słowa hymnu narodowego.
Aby dobrze realizować program i osiągnąć zaplanowane efekty muszą być spełnione odpowiednie do jego realizacji warunki:
- Odpowiednia baza dydaktyczna przedszkola (Izba Regionalna, kąciki regionalne w salach, literatura tematycznie związana z edukacją regionalną, kujawskie bajki, baśnie, legendy).
- Wzajemna współpraca i zaangażowanie nauczycieli (pogłębianie swojej wiedzy poprzez czytanie literatury, prasy, udział w odpowiednich szkoleniach i innych formach doskonalenia).
- Odpowiednia postawa pracowników obsługi (zapoznanie ich z celami programu).
- Współpraca z rodzicami – zapoznanie rodziców z programem i celowością jego realizacji, organizowanie zajęć otwartych dla rodziców, zapraszanie ich na uroczystości, informowanie rodziców o przebiegu realizacji programu.
- Współpraca z miejscowymi instytucjami: Biblioteką, Ośrodkiem Kultury, Urzędem Gminy, Szkołą Podstawową.
- Współpraca z zespołem ludowym.
- Współpraca z twórcami, artystami, reprezentantami folkloru, kultury ludowej.
- Współpraca ze Skansenem w Kłóbce, z Muzeum Ziemi Kujawsko-Dobrzyńskiej we Włocławku.
- Współpraca z przedszkolami realizującymi treści regionalne w celu wymiany doświadczeń.
mgr Pawłowska Bogumiła – nauczycielka przedszkola w Piotrkowie Kujawskim |